Yüksek Teknoloji Firmaları Nasıl Oldu da Tarıma El Attılar ?
Tarım, günümüzde adeta kendisinden kaçılan bir sektörken, özellikle Japon ileri teknoloji firmalarının tarımsal yatırımları, birçoğumuzun kafasında soru işaretine neden olmuştur. Burada tarımsal yatırımların cazibesinden öte, bazı zorunluluklardan yola çıkıldığı düşünülebilir. Gerek doğal, gerekse insanoğlunun neden olduğu ve en çok da gıda üretimini etkileyen kuraktan - doluya, selden - dona, tayfundan - hortuma uzanan olayların beklenmedik zamanlarda oluş sıklığı, bizleri hep seçenekleri düşünmeğe sevk etmiştir. Tarımın riskli bir sektöre dönüşmesi nedeniyle, bazı ülkelerde -bu riskin göğüslenmesinin 
kaçınılmazlığından hareketle- tarıma yapılacak devlet desteklerinin artırıldığı ve daha da artacağına mutlak gözüyle bakılmaya başlandı.
Diğer taraftan, genelde tarımsal üretime, özellikle de hijyenik - organik ürünlere talep patlaması yaşanmaya başlanmıştır. Kişilerin, kaynağı bilinen gıdaları, sertifikalı ürünleri tercih etme eğilimleri gözlenmiştir. Ayrıca marul, tere, nane, kişniş ve kale gibi Japon “yeşillik” niş ürün pazarlarının, hiç de küçümsenemeyeceği ortaya çıkmıştır. Japon ileri teknoloji firmalarının[1], Çin ve G. Kore firmaları ile rekabeti karşısında, fabrikalara kilit vurmaya başlamaları ve fabrika binalarının kullanılmaz hale gelişi de tam bu döneme denk gelmiştir.
İşte bu aşamada birçok ileri teknoloji firması tarımsal ürün piyasasında boy göstermeğe başlamıştır:
Fujitsu, Fukushima vilayetindeki eski yarı iletken fabrikasında ürettiği düşük potasyum içerikli marulu piyasaya sürdü;
Toshiba, Tokyo yakınlarında 20 yıldır boş duran disk fabrikasında sebze üretmeye başlayacağını bildiriyor;
Panasonik, kontrollü seralarda ıspanak üretimi için geliştirdiği yazılımı piyasaya sürüyor;
Sharp geçen yıl Dubai’de başladığı kapalı ortamda çilek yetiştirmeye yönelik ışıklandırma ve havalandırma teknolojilerini test etmeye devam ediyor.
Basından alınana bilgilere göre son üç yılda devletçe desteklenen Fujitsu benzeri üretim birimi sayısı 380’e ulaşmıştır.
Peki, böyle bir üretimi desteklemek ölçüde mantıklıdır? Toshiba bu tip üretimi, tüketici açısından oldukça faydalı bulmaktadır. Gıda hijyenine yeni bir boyut kazandıran sistemle kapalı - sağlıklı ortamda yapılan bu üretimle ilaç kalıntısı sorunu ortadan kalkıyor. O nedenle firma, “yeşillik”, ıspanak ve diğer sebzelerin üretimi için Yokosuka’da yeni tesisler kuracak. Bu atılımların ana nedeni, Toshiba’nın toplum refahının yükseltilme politikasına dayanmaktadır. Aynı yaklaşımla gıda, su ve hava kalitesinin artırılması da firmanın odaklandığı konular arasındadır.
Görüldüğü gibi gelişmiş ülkelerde tarımın geleceği değişim içindedir. Teknoloji firmaları yarının gıda teminini şansa bırakmayacaklardır. Tabii ki, bu aşamada doğacak artı değerler, firmaların kazanç hanesine kaydolacaktır!
Japon ileri teknoloji firmalarını tarımsal üretime böylesine yönlendiren klasik tarım değil. Önce üretim sistemi, tarla veya bahçenin üstü kapatılarak, iç hacmin çok raflı (seradan farklı olarak) bir üretim ortamına (BİTKİ FABRİKASI) dönüştürülmesinden oluşuyor. Tabii ki iş bununla bitmiyor:
Bitki gelişiminde ana faktör fotosentez LED[2] teknolojileri ile sağlanmış,
Fabrika benzeri kapalı alandaki hidrofonik üretim sisteminin, üretim yastıkları üst üste konulabilmiş,
Bitki tür seçimi gibi ana sorunlar araştırıldıktan sonra üretime geçilebilmiştir.
Şu aşamada bizim “yeşillik” diye bildiğimiz yalnız yapraklarından yararlanan, çok boylanmayan, marul, nane, tere, kişniş hatta ıspanak gibi türlerin üretimi yapılmaktadır. Modüler üretim yastıkları LEDlerle uyumlu biçimde monte edilerek, hacim kazanımı sağlanmıştır. Böylece resimde de görüleceği gibi 18 raflık bir üretim ortamı oluşturulmuştur.
Şimdi bu tür “BİTKİ FABRİKALARININ” ülkemizde uygulanma senaryolarına bir göz atalım: Bulunduğumuz şehirlerde yıllardır boş olan fabrika binalarına gönlümüz ezilerek bakıp durmuşuzdur. Restoranlarda salata ve yeşilliklerin sağlıklı olup olmadığı hep sorgulanmıştır. Binlerce genç girişimci “yatırım konusu” arayışındadır. Ve “risk sermayesi” verecek birçok banka melek yatırımcı arayadurmaktadır!
Nazimi Açıkgöz
Not1: Gelecek yazımızda konunun agroteknik detayı ele alınacaktır.
Not2: Bu yazı, orijinali https://nazimiacikgoz.wordpress.com/ da yayınlanan aynı başlıklı haber-analizden özetlenmiştir.
[1]http://www.freshplaza.com/article/123455/Will-agriculture-save-high-tech-companies
[2]LED ("Light Emitting Diode", Işık Yayan Diyot), yarı-iletken, diyot temelli, ışık yayan bir elektronik devre elemanıdır. Çağdaş ledler Görünür ışık, Morötesi,Kızılötesi gibi çeşitli dalga boylarında, yüksek parlaklıkta ışık verebiliyor.
