Destekler (I)
KOBİ dediğimiz küçük ve orta büyüklükteki işletmeler için hibe, teşvik ve krediler hayati öneme sahip bir konudur. Bir işletmeyi ayakta tutan işletmenin finansal kaynağıdır. Finansal kaynak için verilebilecek en iyi örnek bir evin kolonlarıdır. Kolonu olmayan bir ev düşünülemeyeceği gibi işlerin yürümesini sağlayan her türlü finansal kaynak olmadan da işletmenin varlığını sürdürmesi mümkün değildir. O halde işletmelerin hibe, teşvik ve kredi gibi destekleri nereden ve nasıl sağlayabileceklerinin yol ve yöntemlerini bilmeleri yararlarına olacaktır. Şirketlerin hayatta kalma ve devamlılıklarını sağlayabilmeleri için bu bir pan zehir görevi görmektedir. Burada hemen devlet veya özel sektörün KOBİ ‘leri destekleme sebepleri ve politikalar üretme gerekliliğine değinelim.
KOBİ’ler ülkelerinin ekonomik ve kalkınma düzeylerine birçok yönleri ile katkıda bulunmaktadırlar. Bunlar; toplumsal katkılar, istihdam ve ekonomik katkılar olmak üzere çok çeşitli şekillerde olmaktadır. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK ) Küçük ve Orta Büyüklükteki Girişim İstatistikleri 2014 verilerine göre KOBİ’ler toplam girişim sayısının %99,8’ini, istihdamın %75,8’ini, maaş ve ücretlerin %54,5’ini, cironun %63,3’ünü, faktör maliyetiyle katma değerin (FMKD) %54,2’sini ve maddi mallara ilişkin brüt yatırımın %53,2’sini oluşturmaktadır. Destek sağlayan kuruluşlar başta KOSGEB olmak üzere TÜBİTAK, TTGV, Kalkınma Ajansları, TKDK (İPARD ), Ekonomi Bakanlığı ve Dış Ticaret Müsteşarlığı en büyük ve en önemli destek sağlayıcı kamu kurumlarıdır. Birde AB ( Avrupa Birliği )’nin sağladığı hibe ve krediler vardır. Bu desteklere sırasıyla değinerek bilgilendirme sağlayacağız.
Öncelikli olarak destek dediğimizde hangi tür destekten bahsediyoruz. Ve hangi ad altında bu destekleri alabiliriz bu konuyu değerlendirmemiz gerekiyor. O halde hibe, teşvik ve kredi kavramlarını duyduğumuzda neler anlamalı ve neler yapmalıyız ona bakalım. Hibe kavramsal olarak karşılık beklemeksizin bağışlanan her türlü eşya, nakit para, mal v.b olabilmektedir. Bağışlayanın insiyatif ve takdirine bağlı olarak değişmektedir. Çok farklı konu ve başlıklar altında hibe programları bulunmaktadır. Bazı hibe programlarına istenildiği zaman başvurulabilirken bazılarına da belirlenmiş zaman dilimlerinde başvuru yapılabilmektedir. Teşvik ise bir konu hakkında isteklendirme, özendirme anlamına gelmektedir. Her konu bir teşvik kapsamına girebilmektedir. Örneğin nasıl ki bir çocuğun istenilen bir davranışı gerçekleştirmesi ve devamlılığını sağlaması için aileler tarafından ödüller veriliyorsa, devlet ve özel sektör de kurum ve kuruluşlara birçok konu kapsamında teşvikler vermektedirler.
Hiç şüphesiz ki iş kurmak isteyenlerin korkulu rüyası ve iş kurma süreçlerini sekteye uğratacak etken finansal kaynaklarındaki eksikliklerdir. Bu noktada girişimciler finansal kaynak yetersizliğini kredi kullanarak çözebilmektedirler.
Asli kuruluş amacı KOBİ’lere destek sağlamak olan KOSGEB, yeni girişimci desteği adıyla girişimcilere, küçük ve orta ölçekli işletmelere ve işletici kuruluşlar ( iş geliştirme merkezi’ni yönetmek üzere kurulan tüzel kişilik)’a destek sağlamaktadır. Programın amacı girişimciliğin desteklenmesi, girişimciliğin yaygınlaştırılması ve başarılı işletmelerin kurulmasına destek sağlamaktır.
Bu destekten uygulamalı girişimcilik eğitimi’ni, KOSGEB genç girişimci geliştirme programı’nı ve küçük ölçekli işletme kurma danışmanlığı desteği (KÖİDD) programı’nı tamamlayarak eğitime veya programa katıldığını belgeleyen, işletmesini kuran girişimciler ve İŞGEM’de yer alan işletmeler yararlanabilmektedir. Bu programla sağlanacak destek oranları yatırım teşvik uygulamalarına göre bölgelere ayrılmaktadır. Kalkınma düzeyleri daha alt seviyelerde olan bölgeler için teşvik oranları daha yüksek seviyede belirlenerek öncelik sahibi olmaları sağlanmaktadır. 1. ve 2. bölge İstanbul, Ankara, Adana, Kayseri, Konya v.b büyük gelişmiş illeri içine almaktadır. 3. 4. 5. ve 6. bölgeleri de Gaziantep, Malatya, Adıyaman, Ağrı v.b iller bu sınırlar içine girmektedir. Bölgelere dair geniş bilgi www.kosgeb.gov.tr ‘den alınabilir
Yeni Girişimci Desteğinin unsurları, oranı, süresi ve üst limitleri aşağıdaki gibidir.
| DESTEK
UNSURU |
ÜST LİMİTİ (TL) | DESTEK ORANI (%)
(1. ve 2. Bölge) |
DESTEK ORANI (%)
(3., 4., 5. ve 6. Bölge) |
|
| İşletme Kuruluş Desteği | Geri
Ödemesiz |
2.000 | - | |
| Kuruluş Dönemi Makine, Teçhizat, Ofis Donanım ve Yazılım Desteği | 18.000 | 60
Kadın Girişimci, Gazi, Birinci derecede şehit yakını veya Engelli |
70
Kadın Girişimci, Gazi, Birinci derecede şehit yakını veya Engelli |
|
| İşletme Giderleri Desteği | 30.000 | |||
| Geri
Ödemesiz Destekler Toplamı |
50.000 | |||
| Sabit Yatırım Desteği | Geri
Ödemeli |
100.000 | ||
