Seçimin Eşiğinde Siyasi Partiler: CHP
Cumhuriyet’in ilân edilmesinden birkaç gün önce kurulan CHP, Türkiye’nin en eski ve köklü siyasi partisidir. CHP’nin ilk dönemi, 1923’ten 1950’ye kadar devam eden ‘tek parti rejimi’dir. ‘Şeflik dönemi’ de denilen bu dönemden sonra DP iktidarında İnönü’nün yıkıcı muhalefeti ve CHP’nin cuntacılarla işbirliği yaptığı ara rejim dönemi yaşanmış; daha sonra Ecevit’in ‘demokratik sol’ misyonu kısmen başarılı olmuştur. Ancak, 1973 ve 1977 seçimlerindeki CHP başarısı devam etmemiş; son dönemde CHP, Baykal liderliğinde klâsik jakoben tavrıyla yüzde 20’yi geçememiştir.
Geliş şekli güzel olmasa da Kılıçdaroğlu’nun genel başkanlığı ile ‘yeni CHP’ dönemi başlamış; bu dönemde ‘irtica istismarı’ yapılmamış olması, CHP’nin ve Kılıçdaroğlu’nun lehine bir siyasi atmosfer oluşturmuştur.
***
Seçim döneminde CHP’nin oyları önce yüzde 30’lara tırmanmışken, çeşitli sebeplerin tesiriyle daha sonra yüzde 25’ler civarına inmiştir. CHP’nin sorunlarını şu şekilde sıralayabiliriz:
-CHP’nin ve liderinin Silivri’ye sürekli selâm göndermesi ve burada yargılanan kişilerin gönüllü avukatlığına soyunması, kamuoyunda CHP’nin Silivri’deki darbeci zihniyet ile aynı çizgiyi paylaştığı intibaını uyandırmaktadır. Bu da parti içindeki ve tabandaki demokrasi taraftarlarında hoşnutsuzluk meydana getirmektedir.
-CHP’nin, milletvekili aday listelerinde merkez sağa yakın isimlere öncelik vermesi, parti tabanında benimsenmemiştir. Kamuoyunda ‘Demirel’in adamları’ olarak da sözü edilen bu kişilerin bir kısmının Silivri’den Meclis’e taşınmak istenmesi, CHP’nin seçimdeki performansına olumsuz şekilde yansıyacaktır.
-Diğer taraftan, Baykal ve ekibinin tamamen tasfiyesine yönelik operasyon, önceki ekibin taraftarları nezdinde bir kızgınlığa ve tepkiye yol açmıştır. Bu durum da seçim sandıklarına olumsuz şekilde aksedebilecektir.
-Kılıçdaroğlu’nun bir parti lideri olarak bu seçimlerdeki en büyük engeli gene kendisidir. Yeni, farklı bir yüz ve umut olarak CHP’nin başına gelen ve başlangıçta arkasına bir rüzgâr alan Kılıçdaroğlu, daha sonraki süreçte tabanda oluşan beklentileri sukutu hayale uğratacak davranış ve söylemler sergilemiştir. Özellikle iktidar partisinin liderine yönelik kullandığı üslûp, kendi partisinin tabanında da rahatsızlık oluşturmaktadır. Temeli ve delili olmayan iddialarla ortaya çıkması ve bunların hepsinin havada kalması da Kılıçdaroğlu’nun ‘güvenilirliği’ni zedelemektedir.
-CHP’nin ve lideri Kılıçdaroğlu’nun seçim kampanyasında, vatandaşın ve ülkenin her sorununa kolayca çözümler ve çareler bulması olumlu gibi görünse de bu çözüm ve çareleri hangi kaynaklarla ve nasıl yapacağını açıklayamaması, inandırıcılığını kaybettirmektedir. ‘Benim adım Kemal, ben bulurum’ sözleri, kendi tabanı da dahil seçmende sadece tebessüme sebep olmaktadır. ‘Nasıl olsa iktidara gelemem’ hesabıyla olmayacak vaatlerle oy kazanmaya çalışması, Kılıçdaroğlu için bir avantaj değil dezavantajdır. Vatandaşları her şeye kanan kişiler olarak görmek, ters tepici etkilere yol açmaktadır.
-Vatandaşların maddi sorunlarına yönelik vaatlerde bulunan fakat kangrenleşmiş ve netameli sorunlar hakkında elle tutulur ve gerçekçi öneriler getiremeyen CHP , Kürt ve Alevi konularında suskun kalmaktadır. Diğer taraftan, CHP, ağırlıklı olarak sahil şehirlerinden oy alabilen, Türkiye’nin diğer kısımlarında varlık gösteremeyen bir bölge partisi konumundadır.
-Parti içindeki üst düzey kişilerin, milletin manevi değerleriyle ilgili söz ve davranışları da seçim sandığına olumsuz şekilde yansıyabilir. ‘CHP varsa herkes için var’ sloganını kullanan ama muhafazakâr zihniyetteki milletin önüne, onun değerlerine saygı göstermeyen sözlerle çıkan partinin, klâsik CHP tabanı dışındaki insanlardan oy alması çok zordur.
***
CHP’nin bu seçimlerdeki en önemli kozu, her şeye rağmen gene Kılıçdaroğlu’dur. Uzun yıllar CHP, sağ partiler karşısında hep mağlûp olmuş, kendini geliştirememiş ve statükocu zihniyetten sıyrılamadığı için de millete uzak kalmıştı. Kılıçdaroğlu ile birlikte CHP tabanında, farklı ve yeni bir anlayışın geleceği ümidi doğmuştur. Kılıçdaroğlu, medyanın da desteğiyle önümüzdeki seçimlerde CHP’nin mevcut oy oranını artırabilir.
