Düğün Kasetlerinden Belgesele: İstanbul Siyasal Kuruluş Belgeseli
Başlığı hoşgörüyle karşılayacağınıza eminin, bir belgeselin nasıl dantel örer gibi emek istediğini, kanaviçe işler gibi göz nuru gerektirdiğini bilirseniz. Amatör bir heyecan, sonunda profesyonellerin de yardımıyla, çok az fakülteye nasip olacak bir “Kuruluş Belgeseline” dönüşmesi hikâyesidir anlatacağımız…
Evet, 24 Mayıs 2014 tarihinde, beklide birçok üniversite ve fakültede olmayan bir ilki İSBFMEZDER gerçekleştiriyor, kurucu hocalarımızın ağzından, İ.Ü. SBF’nin kuruluş serüvenini belgeselleştiriyor. Şu kadar ki, çekimler başladığında ebediyete intikal etmiş olan Prof. Dr. Ümit Yaşar Doğan, Doç Dr. Murat Sarıca ve kurucu dekanımız ve İstanbul Siyasalın fikir babası Prof. Dr. Tarık Zafer Tunaya hocalarımızın canlı görüntüleri eksik olarak. Ve fakat diğer kurucu hocalarımız ve kuruluşa emek vermiş hocalarımız o kadar anıyorlar ki kendilerini yokluklarını hissetmiyorsunuz.
Belgesel serüveni, derneğimizin hiperaktif kızı sevgili Serpil Akyol Erden’in fikri ile başlamış, 2009 yılında, 29 Ocak T.Z. Tunaya’yı mezarı başında anma toplantısı sonrası, akşam, Prof.Dr. Aydın Aybay vakfında… Serpil Akyol Erden’in deyimiyle “İstanbul Siyasalı siyasal yapanları yaşatmak ve gelecek nesillere anlatmak…” amacıyla…
Kolay olmamış ilk başlarda, zaman, para, ekip, ekipman, planlama gereklidir; ekmek parası için çalışılan, dinlenilmesi gereken zamanlardan çalmak gereklidir. Mart 2009 da Figen Taşkın ve Sevgi Kalkan hocalar destek verirler Serpil’e… Film sektöründeki İSBFMEZDER üyeleri Oğuz Turan Can, Gökhan Güvenç, Serhat Yanık ile görüşülür. Proje o dönem başkan olan Mehmet Kara, fakülte dekanı Prof. Dr. Naz Çavuşoğlu’na açılır proje… Fakültenin 30. Yıl kuruluşunda duyurulmak üzere, mezunumuz Orhan Bostan’nın yardımlarıyla broşürler bastırılır. Fakülteden de destek gelir projeye; Serpil Çakır, Sevgi Usta, Mehmet Ö. Alkan hocalar katkı sunarlar… Çeşitli nedenler bir süre duraksasa da çekimlere devam edilir. Sürekli çekimler yapılır, yaklaşık 200 kişiye ulaşılır sayı olarak. Ancak asıl zorluk bu çekimlerden bir belgesel tadında iş çıkarmaktaydı…
…………
Benim belgeselden haberim artık çekimlerin bitmeye başladığı dönemlerde oldu. Bir mezunlar gününde, Gala Film sahibi yapımcı ’83 mezunumuz Oğuz Turan Can’ın hazırladığı “ham” çekimlerden hazırladığı kısa gösteri ile de fiilen tanışmış oldum. İSBFMEZDER başkanlığına aday olduğumda, dönemdaşım Oğuz’a, “… bu belgeseli tamamlayalım, kurucu öğrenciler olarak bu bizim hocalarımıza borcumuzdur…” mealinde söylemlerde bulunmuştum. Ve belgeselin tamamlanması yeniden gündeme gelmiş oldu, Oğuz’un bir kez daha fedakârlığıyla…
Çekilen filmler bizde değildi ve birazda dağınıktı. Oğuz, Serpil, Sevgi (Kalkan) ve Funda (Özsoy) çekimlerin peşine düştüler… Birçoğu Mehmet Ö. Alkan hocadaydı, bunlar kendisinden alındı. Diğer arkadaşlarda olanlarda bir araya getirildi. Oğuz stüdyosunda sabırla tüm çekimleri izlemeye başladı. Bizim film atölyesi bilgimiz olmadığı için (ben daha sonra şahit olacaktım), kolay bir şeymiş gibi geliyordu bu işlemler… Sağ olsun Oğuz’da, küresel popülizmden nasibini almadığından (!), yaptığı işi bırakın abartmayı, mütevazilikle anlattığı için, 2-3 ayda belgesel tamam diye düşünüyorduk. Sonra anladık ki 150 saatten fazla süren çekimler defalarca izlenmiş, nasıl bir senaryo ile bu çekimler gerçek bir belgesele dönüştürülür uzun uzadıya kafa yorulmuş…
Uzatmayayım, bu çekimlerden 3-5 belgesel çıkabilir, ama bunu izlemek hem sıkıcı olur, ilgi çekmez, hemde tekrarlar fazla olur, dedi. Uzun uzadıya görüş alışverişinden sonra belgeselin “İstanbul Siyasalın Kuruluş Serüveni” olarak kurgulanmasına karar verildi. Sıra profesyonel destek almaya geldi… Rahmetli M.Ali Birand’ın 12 Eylül Belgeseli’nin yönetmeni Sayın Mustafa Ünlü’nün desteği ile belgesel hızlanmaya başladı. Mustafa Ünlü amatör çekim hataları nedeniyle bu işe fazla bulaşmak istemiyor ama Oğuz’u da kıramıyor. Sonunda senaryo yazıldı. Senaryoya göre çekimler yeniden elden geçirildi… Görüntüle senaryoya uygun olarak bir araya getirildi, montajlandı…
Çekimlere belgesel havası vermek için döneme ait (1979) bazı fotoğraflar ve bilgiler eklenmesi gerekiyordu. Bunlar araştırıldı. Çekimlere yetişmeden aramızdan ayrılan Ümit Yaşar Doğanay, Murat Sarıca ve TARIK Zafer Tunaya hoca ile ilgili resimler araştırılmaya, onlara ait en azından dublajcının seslendireceği metinlere ulaşılmaya çalışıldı.
Oda ne? Bir belgesel sıkılmadan izlenecek 40-45 dakika olması gerekirken saatler sürüyordu… Kısaltmanın yolları aranıyor ama bütünlük bozulmasın isteniyor… Biz haliyle şu da olsun buda olsun diye Oğuz’u sıkıştırıyoruz, o süreyi gerekçe gösteriyor… Derken belgesel 50-60 dakikada süreye sığdırıldı…
Biz tüm bu süreçleri Oğuz’dan öğreniyoruz… İşin asıl ve yorucu kısmının bu aşamalar olduğunun farkına varıyorduk.
Bu çekimlerin daha da kısaltılmış (18 dk.) halini Oğuz, 01 Haziran 2013 de İSBFMEZDER’in düzenlediği mezunlar yemeğinde sundu, çekimleri temizlemiş ve daha görsel olarak… Bu gösteri umudumuzu artırmıştı. Bu çekimleri 23 Kasım 2013 mezunlar buluşmasında fakültede de izlettirdik katılımcılara… Daha bir heyecan vericiydi İÜ SBF çatısı altında izlemek…
Belgeselin hızlanması Mart 2014 ayında başladı. İSBFMEZDER’in geleneksel 22’nci dayanışma yemeğine yetişmesi isteği ile oldu. Belgesel’e bir ad verme konusunda çeşitli görüş ve öneriler Yönetim Kurulunun birkaç toplantısında tartışıldı. Ve en sonunda “Gerçekleri Söylemekten Korkmayınız: İstanbul Siyasal Kuruluş Belgeseli” olarak netleşti. Bize göre belgesel için bu isim, belgeselin tapelerini okuduğumuzda, kuruluş ruhuna uygun en güzel isim olacaktı.
Tabii çekimlerden sonra bu sürece gelinceye değin, belgeselde görüntüleri olan Ersan İlal, Aydın Aybay ve Vakur Versan hocaları da kaybetmiştik…
Tüm çekimleri belgeselde kullanamayacaktık ama çıkaracağımız DVD de, alt seçenekler olarak diğer çekim, belge ve fotoğrafları kullanmakta yine Oğuz’un önerisi ile bunlarda belge olarak gelecek nesillere bırakılmış oldu.
Her projenin bir maliyeti vardı. Bu maliyette derneğin bütçesini çok aşan bir maliyetti. Bunu nasıl finanse edeceğimizi düşünürken Oğuz’a, “…Madem biz kurucu öğrencileriz, bunu kurucu öğrencilerin (’83 mezunları) maddi katkıları ile sağlayabilir miyiz?” diye danışmıştım. Bunu kurucu hocalarımıza bir borç olarak görmeye başlamıştım, çekimleri izledikçe… Oğuz’a da bu öneri de makul geldi ve finansman sorununu değerli ’83 mezunlarının katkıları ile çözmüş olduk…
Ve bugün 23 Mayıs 2014… 24 Mayıs’a saatler kala “Gerçekleri Söylemekten Korkmayınız: İstanbul Siyasal Kuruluş Belgeseli” İstanbul Siyasal Camiasıyla buluşmanın heyecanını yaşıyor. 24.05.2014
