content
16 Kas

Neden Kürt Sorunu ? (l)

DEVLET NEREDE HATA YAPTI, KÜRTLER NASIL KARŞI ÇIKTI?

Dünya nüfusu içerisinde 40 milyondan fazla nüfusa sahip, devleti olmayan dünyadaki en büyük etnik gruba sahip olan KÜRTLER; Tamil, Bask, Pencabiler, Keşmirliler, Kuzey İrlandalılar, Zapatisler, Tibetliler ve Filistinliler gibi( ki bunlar en fazla 6 milyon nüfusa sahiptirler) Kürtler de kendi toprakların da özgürce yaşamamaktadırlar. Kürtler yaşadığı ülkelerde, kendi dillerini bile konuşamamakta yazamamakta ve kendi kültürlerini yaşayamamaktadırlar.
***
Yüzyıllar boyunca Kürtler bölünmüş ve yabancı ordular Kürtleri hem askeri hem de siyasi olarak kullanmışlardır. Kürt toprakları büyük oranda işsizlik, uyuşturucu, silah, şiddet, ve yoksulluk mekanı olmuştur. Zor yaşam koşulları, kendi kendine yetmek zorunluluğu ve dağlık bölgenin çetinliği, iletişim ve bilgi imkanlarının bulunmaması, Kürtlerin bir merkezi otorite ve bağımsız bir devlet teşkil etmeleri engelleyen faktörlerdir. Ve Kürtler kültürel kökenlerine ve etnik kimliklerine sıkı bir şekilde bağlı bir millettir.
***
Kürtler ile Osmanlı İmparatorluğu arasındaki ilk resmi ilişkiler 1514 yılında başlar. Kürtler, İran da’ ki Safevi imparatorluğu ile Osmanlılar arasında meydana gelen çaldıran savaşın’ da büyük İslam alimi idris-i bitlisinin önderliğinde 25 Kürt beyleriyle birlikte Osmanlıların yanında yer almışlardır. Yavuz sultan selim çaldıran savaşından sonra kendisini destekleyen Kürt beyleri ile 1515 yılında tarihi Kürt-Osmanlı özerklik antlaşmasını karara bağladı. Böylelikle Kürtler Osmanlı devleti içerisinde özerklik yönetin tarzlarını elde etmişlerdir.

Bu özerklik 19. Yüzyılın başlarına yani, II.Mahmut dönemi ile birlikte bu idari sistem değişmeye başlamış. Kürtlerin özerk yapılarına sınırlama getirmiştir. Ve böylece merkezi yönetin sistemi ilk Kürt isyanının ortaya çıkmaya sebep olmuştur. Gerçi Osmanlı devletinin klasik dönmelerin de zaman zaman Kürt-Celalı isyanları tarzında doğu ve güneydoğu bölgelerin de sorunlar yaşamıştır; fakat uzanan Kürt ulusalcı hareketlerini ilk çıkış kaynakları, II Mahmut zamanına kadar uzanır.
***
Bu tarihten Osmanlının yıkılışına kadar birçok Kürt ayaklaması baş göstermiştir. Birinci dünya savaşından sonra imzalanan Sevr antlaşması ile Kürtlerin bağımsızlığını sağlayacak bir madenin varlığına rağmen (1921 anayasası ile geçerli oluyor ve daha sonra uygulanamıyor Atatürk‘ ün nerede ve ne zaman konuştuğunu bir dahaki yazımda vereceğim) 1923 yılında imzalanan Lozan antlaşmasıyla Sevr antlaşması geçerliliğini yitirmiş oluyor. Ve böylelikle Kürt sorunu Türkiye Cumhuriyetin’ de bir Cumhuriyet sorunu olmaya başlamış oluyor.

…//…

Etiketler : , ,

Bu Yazıyı Yazdır Bu Yazıyı Yazdır

Yorumlar Kapatıldı.



2007-2012 Bilgi Agi / Turkiye nin Interaktif Kose Yazari Gazetesi

Designed By Online Groups
ÇÖZÜM ORTAKLARIMIZ

bizajans, kent akademisi, sunubank