Eğer sevdiğin işi yaparsan, hayatın boyunca bir kez bile çalışmış olmazsın.
Konfüçyus
Girişimcilik en genel tanımıyla bir ticari faaliyet gerçekleştirmek istek ve amacıyla yasal, finansal, örgütsel ve ekonomik özelliklere sahip bir işletme kurmaktır. Girişimci kar elde etmek, ürün ve hizmet üretmek gayesiyle girişimcilik yapmaktadır. Girişimci dediğimizde akıllara mutlak sermaye sahibi olan kişilerden bağımsız olarak; bir iş fikri olan, fırsatları gözlemleyebilen, toplumun ihtiyaç ve beklentileri doğrultusunda girişimde bulanan kişiler gelmelidir. Girişimcinin en belirgin özelliklerinden biri fırsatlar ve tehditler arasındaki farkı gören, ama her ikisini de fırsata dönüştürebilen kişiler olmasıdır.
Bilgi çağını yaşadığımız günümüzde, parasal sermaye yerini artık bilgiye terk etmiştir. Bunun sebebi her geçen gün değişen ve gelişen teknolojiler, insanların gereksinimleri, nüfus oranlarında ki artış bilgi kullanımına ihtiyacı arttırmıştır. Dünyamız artık bilgi çağını yaşamaktadır. Bilgi demişken girişimcinin en önemli sermayesi, sahip olduğu bilgi birikimidir. Girişimci kişiler herkesin göremediği fırsatları gören ve bu fırsatları iş fikrine dönüştürerek toplum için fayda üreten kişilerdir. Girişimciler üretme derdi ve kaygısı olan insanlardır. Ve içinde yaşadıkları toplum için ekonomik, toplumsal ve sosyal fayda üretimine katkı sağlamaktadırlar. Bu fayda üretimi içerisine kar amacı gütmeyi ve oluşabilecek tüm risklere katlanmayı da içine almaktadır. Bir girişimin ne kadar büyüyeceği girişimcinin vizyonu, iş fikrine olan inancı ve yılmadan çalışma aziim ve kararlığına bağlıdır. Şunu da hemen belirtmeliyiz ki genel olarak girişimcinin kendisi iş fikrini geleceğe taşıyan pozisyonda olmaktadır. Bazı durumlarda da iş fikri sahibini geleceğe taşımaktadır.
Girişimcilik tanımlarımızı yaptığımıza göre tüm bu hukuki, finansal, örgütsel yapıyı oluşturacak bir baş aktöre ihtiyacımız vardır. Bu aktör hiç şüphesiz ki aşağıda özelliklerini detaylıca anlatacağımız inandığı, hayalini kurduğu yaşamı gerçekleştirme cesaret ve tutkusuna sahip olan girişimcidir. O halde girişimci kimdir? Yüksek özelliklere sahip bir dahi midir? Yoksa seçilmiş bir kişiliğe sahip bireyler midir?
Öncelikli olarak girişimci için ‘dahi’ tanımını yapmak çok gerçekçi bir tanım değildir. Seçilmişlerden olduğunu söylemek de çok doğru olmayacaktır. Girişimci hayalinin peşinden gitme cesareti, azmi ve sabrı olan özel bir kişiliktir dersek yanılmış olmayız. Mümkün gibi görünmeyenleri mümkün kılmaya çalışan bir emekçidir dersek çok da yanlış olmayacaktır.
Hemen hemen herkes hayatının bir döneminde girişimci olmayı düşünmüştür. Ama girişimciyi diğer insanlardan farklı kılan ve ayıran en belirgin özelliklerinden biri de hayallerinin peşinden gidebilme cesaretidir. Çünkü hayallerini ve fikirlerini yalnızca girişimci kişilik özellikleri baskın olan ve bu cesarete sahip kişiler hayata geçirebilmektedirler. Dolayısıyla girişimci cesareti olan kişidir.
Olumlu veya olumsuz tüm şartlar, koşullar ve engellemelere karşı da son derece dayanıklı kişilerdir. Dayanıklı olunmasi, zaman ve duruma göre tüm olumsuz yargılar karşısında dimdik ve emin durabilmesini gerektirmektedir. Çünkü girişimci yaşadığı toplumundan, toplumsal algı ve beklentilerden ve içinde yetiştiği ailenin karakter kodlarından uzak bir kişilik değildir. Ve bu etkenler çoğu zaman negatif bir motivasyon kaynağı olabilmektedir. Burada önemli olan girişimcinin tüm negatif güdülenmelere karşı dirayetli davranarak girişimcilik yolunda emin bir şekilde ilerleyebilmesidir.
Girişimci herkesten farklı bir bakış açısına sahip olan kişidir ve bu özelliği ile fırsatları yakalayabilmektedir. Fırsatları görebilmek girişimcinin içinde yaşadığı toplumun ihtiyaç ve beklentilerini bir kitap gibi okuyarak değerlendirmesi ve analiz etmesi ile mümkün olmaktadır. Girişimci risk almaktan kaçınmayan, ayrıca yenilikçi çözümler üretebilen kişilerdir. Girişimci kişilere baktığımız zaman her bir girişimcinin girişimcilik serüveninin farklı olduğunu bilmemiz gerekir. Her kişi kendi girişimcilik serüveninde başkahramandır. Hataları ve doğrularıyla!
Dünyada girişimcilik ile ilgili söz söyleme yetkinliğine sahip ünlü düşünürlerin genel kabul görmüş girişimcilik özellikleri ile ilgili tanımları aşağıdaki gibidir.
Risk Alma
Biçimsel otoritenin kaynağı olma
Yenilik, önayak olma
Sorumluluğa istek duyma
Biçimsel otoritenin kaynağı olma
Risk alma, başarı güdüsü
Hırslı olma, bağımsızlık isteği, sorumluluk, özgüven
İnsan ilişkileri, iletişim becerisi, teknik bilgi
Riski tercih etme, bağımsızlık, tanınma, liderlik
Doğru algılama, güç motivasyonu, gerginliğin performansı azalttığı gerçeğinin farkına varmak
Risk ölçme
Başarı güdüsü, özerklik, saldırganlık, güç, tanınma
Güç İhtiyacı
İçsel Güç Odağı
Başarı İhtiyacı
Kişisel değerlere dönüklük
Güdü, özgüven, amaca dönüklük, orta düzeyde risk alma, kontrol odağı, yaratıcılık, yenilikçilik
Risk üstlenme eğilimi
Enerji, hırs, olumlu terslikler
Başarı, hâkimiyet, özerklik, dayanma gücü, kontrol
Kontrol ihtiyacı, sorumluluk isteği, özgüven, güdü, mücadele etme, orta düzeyde risk alma,
Büyümeye dönüklük – bağımsızlığa dönüklük, zanaatkârlığa dönüklük
Kontrol kaynağı, öz güven, yenilikçilik
Girişimci olmak isteyenler için kendilerini sınayabilecekleri girişimcilere dair ortak kabul görmüş girişimci özellikleri listesi bu şekildedir. Nasıl ki araba, bilgisayar, akıllı telefon, tablet vs. alırken binbir türlü özelliklere ve işlevsel olmasına özen gösteriliyorsa bir ürün ortaya çıkaracak ve bir hizmet üretecek girişimcinin de sahip olması gereken özellikler vardır. Girişimcilik bir bakıp çıkacaktım gibi bir mesele değildir. Çok uzun bir süreç yönetimidir girişimcilik. Bir işletme kurulduğu zaman bu işletmenin sürekliliği esastır. Girişimcilik için güvenilmez bir zemin tanımı yapılmaktadır. Çünkü girişimcilik uzun, engebeli, kaygan ve riskli bir zeminde yol alabilme sanatıdır. Bir iş kurmanın hukuki yaptırımları, vergisel, finansal boyutları ve tüm bu faktörlerin ustaca yönetilmesi yönleri vardır.
İnsanın kendisini yönetmesi bile bazen çok zor olabiliyorken, bir şirketi, istihdam edilen personeli, müşterilerinin istek ve beklentilerini yönetmesi ve ilişkide olduğu paydaşlarını yönetmesinden söz edilmektedir. Ayrıca bir sürü yönetim silsilesini eş zamanlı olarak hem idare edebilecek hem de bükmeden, ipleri koparmadan, ilişkinin sağlıklı devamlılığını sağlayacak şekilde bir usta maharetiyle yönetme işini gerçekleştirmesi gerekmektedir. Tüm bu birbiriyle ilişkiler ağını yönetmek öyle hemen herkesin üstesinden gelebileceği bir iş değildir. Onun için kişilerin kendilerinde girişimcilik özelliklerini taşıyıp taşımadıklarını sınamaları yararlarına olacaktır.