Bir önceki yazımda mimari durumumuzla ilgili kısa ve genel bir değerlendirme yapmış ve aşağıdaki değerlendirmelere yer vermiştim:
A. Yaylalarımızdaki taş, ahşap veya taş + ahşap vb. yapılarımızı; tespit, fotoğraflama, kısa projelendirme, güçlendirme, aslına uygun yeni bir fonksiyon yükleme, konaklama veya turizme konu etme konusunu masaya yatırmamız, ayağa kaldırmamız ve betona kurban etmememiz lazım.
B. Köylerimizdeki taş, kargir, ahşap veya taş + ahşap vb. yapılarımızı; ekolojik tarım turizmi kapsamında kullanılacak şekilde, sağlamlaştırmamız, hijyenik hale getirmemiz, içini dizayn etmemiz, ısıtma + sıcak su problemini çözmemiz ve konaklamaya uygun hale getirmemiz lazım. Köylere yapılacak yapılardan önce bu durumdaki yapıların yıkılmasını mutlaka durdurmalıyız. Attan inip eşeğe binmenin alemi yok.
C. Şehirlerimizdeki ve köylerimizdeki yukarıdaki kapsamın dışında kalan yapıları; “C1. kentsel dönüşüm kapsamında yenilenecekler, C2. Kentsel dönüşüme gerektirmeyen ancak ısı yalıtımı olmadığı için ısı yalıtımı ve komple dış bakım isteyenler, C3. Tescilli veya tescilsiz korunması gereken, il bütünlüğü çerçevesinde projelendirip, güçlendirip, dış cepheyi iyileştirip, iç kısmı ticari bir fonksiyona konu edilecekler” şeklinde kapsamlı bir şekilde tasnif ederek komple bir dönüşüm çalışması yapmamız gerekiyor.
Çözüm önerilerim:
A + B. İlgili kurumlarımızın koordinasyonunda yaylalarımızdaki ve köylerimizdeki taş, kargir, ahşap veya taş + ahşap vb. yapılarımızı masaya yatıralım. Araziye mimar, fotoğraf-video çekimi ekibi, haritacı gibi teknik bir ekip çıkararak yaylalarımızın tamamındaki yapıları gezdirelim, fotoğraflayalım, kısa videosunu çekelim, koordinatlarını alalım, teknik özelliklerini yazalım, tahmini ihtiyaçlarını ve olabilecek yeni dönüşümünü çalışalım, ne kadar bir maliyetle ayağa kaldırılabileceğini ve turizm gibi ne tür bir gelire konu edilebileceğini çıkaralım.
DOKAP üzerinden ulusal yatırım programına bütçe koyduralım. DOKA ve TKDK üzerinden de kırsal turizme konu ederek bu yapıları desteklemeye devam edelim.
Kamu ve yerel yönetim olarak bu alanların; yol, su, kanalizasyon gibi altyapı ihtiyaçlarını eş zamanlı olarak tamamlayalım.
C. Öncelikle kentsel dönüşümün kırsal alandaki betonarme yapıları kapsayacak şekilde genişletilmesini öneriyorum. (belkide öyledir emin değilim)
10 yıllık periyot için şehir beton bina stoğunu iyileştirmek veya dönüştürmek için şöyle bir yol haritası izleyelim:
Kentsel dönüşüm gerektirenlerin tamamını projelendirerek şeffaf bir şekilde yol haritasını vatandaşlarımızla konuşarak netleştirerek kentsel dönüşümle yenileyelim.
Isı yalıtımı gerektirenlerin tamamını projelendirerek, renk balkon çatı vb. tercihleri-iyileştirmelerini çok alternatifli çalışarak ısı yalıtımıyla birlikte dış cephelerini yenileyelim.
Tescilli veya tescilsiz korunması gerekenleri ise bir ticari (turizm, vb.) fonksiyonla birlikte hem ayağa kaldırılması hemde kendi kendine yeter hale getirilmesiyle dönüştürebiliriz diye düşünüyorum.
Mesela ısı yalıtımı: toplu yapıldığı takdirde rakamlar çok aşağıya inebiliyor (yarıya yakın), yaptığım hesaplamalara göre; ısı yalıtımı sonucunda azalan yakıt tüketiminin 6 yıllık tasarrufuyla ısı yalıtımı için yapılan gideri karşılayabiliyoruz. Tek yapmamız gereken 6 yıllık bir kredi bulunması veya peşin yapacakların önünün açılması.