Milliyetçilik (nationalizm) ve yurtseverlik (patriotizm) kavramları birbiriyle karıştırılmakta ve sanki aynı anlama geliyormuş gibi kullanılmaktadır.
Bu iki kavram arasında önemli anlam farklılıkları bulunmaktadır.
Milliyetçilik ulusseverliktir. Yani bir kimsenin; mensup olduğu milletini sevmesi, bu millete bağlı olması, devletçi ve popülist duygu içinde bulunması, yaşadığı toprakların dışındaki mensup olduğu milli unsurlarla maddi ve manevi ilişki içinde olmak istemesi ve bu sebeble dışadönük tavırlar içinde olması, yani ideolojik düşünmesi milliyetçiliğin niteliklerindendir. Milliyetçilikte milli ruha sahip olmak esastır.
Millet nedir? Arapça bir kelime olan bu kavramın Türkçe adı ulustur. Çoğunlukla aynı topraklar üzerinde yaşayan aralarında dil, tarih, duygu, ülkü, gelenek-görenek birliği olan insan topluluğudur. Milliyet, millete özgü olma veya milli olma durumudur, yani ulusallıktır. Milliyet ilkesini benimseyene de ulusçu, ulusalcı veya milliyetçi denir.
Yurtseverlik, ülke sevgisi- ki buna vatanseverlik de denir- yaşanılan toprak (ki bu vatandır) üzerindeki sadakat gösterilmesi gereken her şeyi sevmektir. Nedir bu sadakat gösterilmesi gereken şeyler? Topraktır yani vatandır. Bu topraklar üzerinde yaşayan tüm insanlardır. Yer üstü ve yer altı zenginlikleridir. Tarihi eserlerdir, övünülecek yapılardır. Doğal güzellikleridir, dağlarıdır, denizleridir, gelenekleridir, töreleridir vs.
Bu sebeble yurtseverlik biraz gelenekçi olmaktır. İçe dönük düşünmektir, korumacıdır, savunmacıdır. Yurtseverlikte devlet ve popülist olgular ikinci plandadır. Daha barışçıldır ve özgür düşüncededir.
Milliyetçilikte devlet ve halk kültleri, bu ideolojinin birer unsurudur. Bu sebeble milliyetçilik, biraz politiktir ve ideolojiktir. Milliyetçilik ulus (millet) temeline dayandığı için mensup olunan milletteki mitler, anılar, destanlar, anlatılar, rivayetler fenomenler, özellikle halk mitleri ve edebi ürünleri önem kazanır. Bunun için bir milliyetçi bu sıraladıklarımı sevdiği gibi ulusal kabul edilen (dil, bayrak, toprak, vb.) ve manevi değerleri de (din, tarih, somut olmayan kültürel miras, gelenek-görenek,töre,inanış, ülkü vb.) sever ve canını bu uğurda verir.
Milliyetçilikte ve yurtseverlikte ırkçılık olmaz. Bir yurtsever ve milliyetçi toplumda yüzyıllarca yan yana yaşadığı başka etnisiteden olan birilerini dışlamaz. Bir milliyetçi yada yurtsever fiziksel ve ruhsal bır ırkçı gibi davranırsa etnik grupların bir arada yaşaması imkansızlaşır.
Bir milliyetçi, bir yurtsever olabilir mi ? Ya da bir yurtsever, milliyetçi olabilir mi ?
Bana sorarsanız; milliyetçi ve yurtsever insanlar, tam bağımsızlık düşüncesini benimser ve taşırlarsa, olur. Vahşi kapilatizmin ve emperyalistlerin küreselleşmeyi dayattığı günümüzde onun doğal sonucu olan ayrışmanın sıkıntılarını bugün ülkemiz yaşıyor.
Türkiye dediğimiz bu topraklarda yaşayan hangi etnisiteye mensup olursa olsun; tüm yurtseverler ve milliyetçiler; tam bağımsızlığı benimseyerek emperyalistlere karşı dururlarsa barış gelir.
Şu unutulmamalıdır: Milletler, her zaman başka etnik unsurlara gerek duyarlar. Etnik unsurlar; içinde bulunduğu ve yaşadığı ülkenin adı ne olursa olsun bu ülkeye sadece tarihî ve sembolik olarak bağlı kalmamalı, bu ülkeye fiziki ve fiili olarak bağlı olmalıdır. Bu ülkenin adı Türkiyedir ve hangi etnik gruba mensup olurlarsa olsun herkes Türktür.