Tarım sektörü ilimizin ağırlıklı ve hakim sektörlerinin başında gelmekte ve ana ürünümüz fındık.
Ana ürünün fındık olması bir yönüyle fırsat: çünkü fındığı doğru yöntemlerle yapılır hale getirirseniz Ordu tarımı düze çıkmış olur. Bir başka yönüyle de tehdit: iklim koşulları vb. olumsuz durumlar karşısında çiftçilerin çoğunun alternatifsiz kalması anlamına gelir ki ekonomik ve sosyal sıkıntıları beraberinde getirebilir.
Fındıkla ilgili 2 temel sorun var: 1. Verimin her geçen gün düşerek ortalama 80 kg’lara inmiş olması, 2. Fındığı katma değerle buluşturamamamız.
ÖZETLE SÖYLEMEK İSTEDİĞİM ŞU: 2 ŞEY YAPABİLİRİZ: 1. Yetiştiricilikle ilgili çalışmalar yaparak verimi en az 2 katına çıkarabiliriz, 2. Fındığı katma değerle buluşturarak geliri en az 2 katına çıkarabiliriz. Dolayısıyla fındık gelirimizi toplamda 4 kat arttırabiliriz.
4 kat arttırmayı 5 yıllık bir çalışmayla sağlayabiliriz. Bunu sağlayamayacak tarım teşkilatları yönetimi derhal görevden alınarak bu hedefe odaklanacak yeni bir yönetim atanmalıdır.
1. Yetiştiricilik: Tamamen Sahipsiz…
- Fındık ocaklarının ömrü ortalama 60 yıl olup, ilimizin birçok yöresinde bu sınır aşılmış ve verim düşüklüğü her geçen gün artar hale gelmiştir. Sorunun ortadan kaldırılmasına yönelik çalışmalar yapılmalı ve aynı zamanda modern dikim yöntemleri de devreye sokulmalıdır.
- Fındık alanlarında budama yapılmadığı ve budama konusunda ciddi anlamda bilgi eksikliklerinin olduğu düşünülmekte olup, bu eksikliğin giderilmesine yönelik uygulamalı eğitimlere ağırlık verilmelidir.
- Don, aşırı sıcak vb. olağanüstü durumlara yönelik neredeyse hiçbir şey yapılmamakta, bu durum fındık tarımını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu konularla ilgili farklı yükseltiler ve farklı bölgelerde lokal örnek projeler yapılmalı, olumlu sonuçlar alındığında yaygınlaştırılmalıdır.
- Gübrelemeye yönelik yapılan uygulamalarda çok fazla bilgi kirliliği ve eksikliği bulunmakta olup, uygulamalı bilgilendirme çalışmalarına ağırlık verilmelidir.
- Üretilen fındıklarımızın ihracında zaman zaman aflatoksin sorunu çıkmakta olup, fındık kurutma makinelerinin ilimizde yaygınlaştırılması gerekmektedir.
- Başlangıç için her mahallede bir adet kurutma makinesinin (10 bin TL) sorunu büyük ölçüde çözeceği düşünülmekte, 500 mahalle için 5 milyon TL’lik bir maliyet ortaya çıkmaktadır. Bu maliyet yatırım programına konularak karşılanmalı, mahalle yönetimleri koordinasyonunda uygulanmalıdır.
- Fındık Araştırma Enstitüsünün bu yörelerde edindiği bilgi ve tecrübeler halkımıza uygulamalı olarak anlatılmalıdır.
- Fındıkla ilgili kısa vurgulu bilgilerden ve görsellerden oluşan bir kitapçığın fındıkla meşgul hane sayısı kadar bastırılarak dağıtılması faydalı olacaktır.
- Fındık alanlarında alternatif üretim şekilleri yeterince denenmemekte, denenmiş olanlarında yaygınlaştırılmasında eksiklikler bulunmaktadır.
- İç piyasada fındık tüketimine yönelik çalışmalara ağırlık verilmeli, fındığın hangi miktarda hangi zaman dilimlerinde ve hangi sağlık ihtiyacına göre tüketilmesi ve nasıl tüketilmesi gerektiğine yönelik yerel, ulusal ve uluslararası kanallarda etkin konuşmacılar eşliğinde, fındık tanıtım gurubunun da destekleriyle programlar yapılmalıdır.
- Özellikle yükseklerde ve orman toprağı vasfındaki arazilerde fındığa alternatif olarak yöreye uygun ceviz tarımına ağırlık verilmelidir.
- Özellikle sahil bölgelerinde fındığa alternatif olarak ısıtmalı sulamalı modern seralarda kesme çiçekçilik yaygınlaştırılmalıdır.
- Fındık başta olmak üzere tarımsal olarak öne çıkan ürünlerin; kamu üst yönetiminin öncülüğünde ve konuyla ilgili taraflarla bir araya gelinerek ivedilikle değerlendirilmesi, eylem planı çıkarılması ve takvime bağlanarak gerekli adımların atılması önem arz etmektedir. (taraflar: valilik, üniversite, fındık araştırma enstitüsü, ziraat odaları, fındık tanıtım gurubu)
- Neden mi? Yaylalarımız bomboş durmaktadır, köylerimiz terkedilmiş durumdadır, tarımsal üretim yapanlarımız sahipsizdir, fındığın dışındaki küçük üretimler ölçek itibariyle ciddi gelir getirici durumda değildir. Uzaktan kumanda tarım tarım değildir.
Burada her ürün için bir çalışma grubu oluşturulmalı, bu çalışma grubunda tarladan sofraya tüm aşamalarında taraf olanların temsilcileri yer almalıdır.
2. Katma değerli ürüne dönüştürme: neredeyse yok gibi…
Fındığın katma değerle buluşturulmasına yönelik yapılacak çok fazla çalışmadan bahsetmek mümkün. Bunların başında butik çikolata imalatı gelmektedir.
Dünya’da 1 numara olduğumuz fındık ve Türkiye’de 1 numara olduğumuz balın butik çikolata üretiminde buluşturularak katma değer oluşturulacak olması ilimizin geleceği açısından keyifli fırsatlar sunacaktır.
İlimizi ziyaret eden 50 milyon misafirimizin hediyelik olarak kg’mını ortalama 50 TL’den 1 kg butik çikolata aldıklarını düşündüğümüzde, bu durum;
- 50 bin ton çikolata satışı ile yıllık 2,5 milyar TL ciro oluşturacaktır.
- Aynı zamanda 5 bin ton fındık ve 12 bin ton bal satışı anlamına da gelmektedir.
- Kg fiyatı 50 TL olan çikolatada kullanılan fındığın ve balın kg fiyatının da 50 TL’ye çıkması demektir.
- Böylece bugünlerde ortalama 10 TL civarında olan fındık ve bal fiyatları 5 kat artmış olacaktır.
- Demek ki FINDIK VE BALIN FİYAT SORUNUNU demogoji, iş adamlarımızın hedef gösterilmesi, çiftçimizin kandırılması değil KATMA DEĞERLİ ÜRETİMLER ÇÖZER.
- Fındığın katma değerle buluşturulmasına yönelik önerilerim:
- İlimiz ölçeğinde bir fındık çalışma grubu oluşturulmalıdır.
- Bu grupta örnek işletmelerden uzmanlar, üniversiteden ilgili akademisyenler, örnek çiftçiler, odalar ve meslek örgütlerinden temsilciler yer almalıdır.
- Dünya’da fındık üzerine yapılan tüm araştırmalar ve fındığın katma değerle buluşturulduğu tüm örnekler araştırılmalıdır.
- Fındığın katma değere dönüştürülebileceği; ilaç sektörü, organik gübre sektörü, butik çikolata sektörü, yağ sektörü, hediyelik eşya sektörü vb. alt başlıklar belirlenmeli ve her bir alt başlık için alt çalışma grubu oluşturulmalıdır.
- Bu çalışma için ulusal fındık tanıtım grubundan (FTG) ekonomik destek sağlanmalıdır.
- 5 yıllık eylem planı hazırlanmalı, bu planda somut proje başlıkları belirlenmeli ve radikal olarak uygulanmalıdır.
- Uygulamayı takip eden bir izleme değerlendirme ekibi oluşturularak aktif çalışması sağlanmalıdır.
- Fındığın katma değere dönüştürüldüğü işletmelerden oluşan yatırım grubuna FINDIK ÜRÜNLERİ İHTİSAS ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ KURULMALIDIR.
- Fındık sektöründe kümelenme çalışması başlatılmalıdır.
Özet verimi en az 2 kat arttırarak ve fındığı katma değerli ürüne dönüştürüp geliri en az 2 kat arttırarak toplamda 4 kat bir gelir artışı sağlamak, gerisi teferruat.
Konuyu bu 2 perspektiften ele alıp radikal adım atılmasını konuşan yönetici var mı? Yok elbette.
Eyy yöneticiler, utanın utanın, siz tarım sektörünü yönetmeye ve konuşmaya yakışmıyorsunuz. Ancak alakasız alanlarda kavga etmeyi beceriyorsunuz. Sorun sizde…