Et

İki kişi lokantaya girmiş, oturmuş ve garsona siparişlerini vermişler. Birincisi bana bir pilav üzerine et demiş. İkincisi ise, bana da bir pilav yalnız, üzerine etme demiş.

Birkaç yıldan bu yana, et fiyatlarında anormal bir artış gözlenmekte. Son çare olarak et ithalatı, canlı hayvan ithalatı derken bir türlü ucuzlamayan fiyatlar aslında bunların da çare olmadığını gösterdi.

1952 yılında devlet, 40 milyon TL sermayeli et ve balık kurumunu kurar. Bu yıllar, özel sektörün daha gelişemediği ve buna bağlı olarak yatırım yapamadığı yıllardır. Devlet, kurduğu bu kurumla, halkın protein ihtiyacını karşılamak yanı sıra, hayvancılığı geliştirmek ve istihdam sağlamak amacı gütmektedir. Yine bu sırada süt endüstrisi kurumu ve yem sanayi de kurularak çalışmalara başlar.

Zaman içerisinde tüm KİT’ler gibi, EBK’ da siyasi iktidarların arpalığı haline gelir. Yanlış siyasi yatırımlar, aşırı şişkin kadrolar, atıl kapasiteler, fiktif mal alımları nedeniyle zarar etmeye başlar. Siyasi iktidarlar kurumu ıslah etmek yerine küresel sermayenin direktifleri doğrultusunda “Özelleştirme” adı altında elden çıkarma yoluna gider.1993 yılında satışa hazırlamak için adı “Et ve Balık ürünleri AŞ” olarak değiştirilir.

1990 yılına kadar 37 işletmesi bulunan kurumun, 18 işletmesi özelleştirme adı altında özel kişi veya firmalara satılır, 5 adedi resmi kurumlara bedelsiz olarak devredilir, 3 işletmesi de kapatılır.

2005 yılına gelindiğinde, yani besiciliğin tamamen ölmeye başladığında bu kurumun özelleştirilmesinin yanlış olduğu anlaşılır ve özelleştirme kapsamından çıkarılarak adı tekrar “Et ve Balık Kurumu” olur. Karar gereğince şirket yeniden yapılandırılacak ve hayvancılık sektöründe düzenleyici bir rol üstlenecektir.

Şimdi bir düşünün, 37 işletmesinin 26’sını kaybetmiş bir kurum ne yapabilir? Özelleştirme dönemine o ya da bu şekilde 23 adet et kombinası yok edilmiştir.(Bu gün et kombinası sayısı 8 ). Özelleştirme sürecinde kuruma tedarikçi olan birçok aile işsiz kalmış. Bir anlamıyla kalbe kan taşıyan damarlar koparılıp atılmıştır. Özellikle Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’da tam anlamıyla hayvancılık öldürülmüş, bölgede zaten yetersiz olan istihdama bir darbe daha vurulmuştur.

Yapılması gereken “Et ve Balık Kurumu’nu” daha etkin duruma getirmek, et ithalatını bir an önce durdurup, besiciliği geliştirmektir. Bunun için de teşvik mi verirsiniz, kredi mi açarsınız orasını bilemem fakat bildiğim bir şey var etin içine ettiniz.

Kalın sağlıcakla.