Endüstri 4.0, son 5 yılın bilim ve sanayi alanında en çok konuşulan konuların başında geliyor. Devrim niteliğinde bir kavram ve zaten 4. Sanayi devrimi anlamına da gelmekte.
“Endüstri 4.0 terimi ilk olarak 2011 yılında Hannover Fuarı'nda kullanıldı. Ekim 2012 yılında ise Robert Bosch GmbH ve Kagermann çalışma grubu oluştururak hazırladıkları dördüncü sanayi devrimi öneri dosyasını Alman Federal Hükümeti'nde sundu. 8 Nisan 2013 tarihinde Hannover Fuarı'nda ise çalışma grubu Endüstri 4.0 nihai raporunu sundu” (http://www.elektrikport.com [1])
“Birinci sanayi devrimi su ve buhar gücüne dayalı üretim idi. İkinci sanayi devrimini elektrik enerjisi kullanımı başlattı. Dijital kullanımı, bilişim üçüncü devrim oldu. Şimdilerde başladığı varsayılan dördüncü devrimin, gelecek on yılın sanayisini şekillendireceği söyleniyor”
Günümüzde “akıllı teknolojiler” çok yönlü çalışılıyor ve tartışılıyor. Akıllı binalar, akıllı otoparklar, akıllı otomasyon sistemleri vb. daha birçok konu günümüz ve geleceğin teknolojileri arasında yer alıyor.
Bilişim teknolojileri ile sanayiyi entegre etmemiz, üretim ve otomasyon sistemlerimize dahil etmemiz ve böylece akıllı üretim ve akıllı fabrika dönemini başlatmamız gerekiyor.
Endüstri 4.0 tamda bunu söylüyor. Konuyu çalışan Alman ve ABD çalışma grupları “geleneksel sanayiyi bilgisayarlaşma yönünde teşvik etme, bilişim ve yüksek teknolojiyle donatma projesi”olarak süreci özetliyorlar. 10-20 yıl gibi bir zamanda sürecin olgunlaştırılarak firmaların sisteme entegresi hedefleniyor.
Endüstri 4.0 ile;
- Bilişim ve teknoloji tam entegre edilecek, emek yoğundan teknoloji yoğun üretimlere geçilecek, işçi gücünden teknoloji kontrolüne geçen sistemler ile makine kontrolü artacak, otomatik sistemler dolayısıyla ihtiyaç olan iş gücü azalacak.
- Düşük maliyetli, az yer kaplayan, az enerji harcayan, az ısı üreten, ancak bir o kadar da yüksek güvenilirlikte çalışan donanımlar ve bu donanımları çalıştıracak işletim [2] ve yazılım sistemleri hakim olacak
- Yeryüzündeki tüm cihazların birbiriyle bilgi ve veri alışverişi için kullanıldığı, her türlü araç gerece entegre edilmiş, sensör ve işleticilerle donanmış, internet [3] bağlantılı akıllı elektronik sistem (Siber-Fiziksel Sistemler). Üretim sürecinde fabrikalardaki makinelerde siber-fiziksel sistemlerin kullanılması demek insanlardan neredeyse bağımsız olarak kendi kendilerini koordine ve optimize ederek üretim yapabilecek 'akıllı fabrikalar' demek.
Ordu olarak konunun çok dışında olduğumuzu belirtmem lazım. Dünya bunları konuşurken biz henüz işin çok başındayız ve bununda farkında değiliz. Bu yeni süreci konuşmaya hazırda değiliz, ne yapacağımızı da bilmiyoruz. Çünkü biz henüz;
- İl-ilçe küçük sanayi sitelerini tüm altyapılarıyla, doğru yer seçimleriyle, bugün ve gelecekte mekansal büyüklük, üretimsel içerik planlamasını yapmamışız. İlçelerimizin çoğunda yok, olan ya yetmiyor yada şehrin içerisinde kalmış taşınması gerekiyor. Veya alt ihtisaslaşma hiçbirinde yok, yan yana birbirinden alakasız ve birbirini desteklemeyen birçok üretim yer alıyor. Nitelik, otomasyon, fiziki yeterlilik vb. daha birçok sorunumuz var.
- İl-ilçe organize sanayi bölgelerimiz ise küçük sanayi sitelerimiz için yaptığım tespitlerle benzer özellikler taşıyor. Toplamda 1.000 dönüm sanayi parselimiz; boş olan, depo şeklinde kullanılan, üzerine tesis yapılmış ancak atıl bekletilen gibi olanlarda düşünülürse ne kadar verimsiz kullandığımız ortada.
- Meslek liselerimizin, meslek yüksek okullarımızın, yüksek okullarımızın; yer seçiminden laboratuvar altyapılarına, günümüzdeki geçerliliğinden ilimize katkısına kadar çok fazla sorunları var.
- Mühendislik fakültemiz zaten yok. Teknopark henüz literatürümüzde yok (Çaybaşındaki ayrı bir konu)
Ancak hayat devam ediyor. Bizim hem sorunlarımızı masaya yatırarak hızla çözümler üretmemiz, hemde Endüstri 4.0 gibi ileri düzeydeki çalışmaları takip ederek gereğini yapmamız gerekiyor.
Şüphesiz burada Ticaret ve Sanayi Odalarımıza ve Ticaret Borsalarımıza önemli görevler düşüyor. Yeri gelmişken oda ve borsalarımızı anlamakta zorlandığımı belirtmeliyim.
* Wikipedia