Merkez Bankası sessizce faizleri düşürmeye devam ediyor, piyasalar canlanana kadar düşüşe devam sinyali veriyor. İç piyasada ise konjonktürel dalgalanmalar hariç (bayram ve okul harcamaları) rakamlar tahminlerden düşük gerilemeleri işaret ediyor.
İç piyasa için mart ayından bugüne alınan tüm önlemler, KDV, ÖTV indirimleri yılın ikinci çeyreğinde daralmanın ancak -7’de kalmasını sağlayabildi. 1. çeyrekte imalat sanayindeki daralma yüzde -20,2’ken, ikinci çeyrekte daralma -8,7’de kaldı.
Önlemlerin etkisi ve krizin dış seyri ile bazı rakamlardaki azalmadan bile mutlu olmaya başladık. İşsizlik rakamında olduğu gibi.
İşsizlik verileri geçen aya göre düştü, geçen yıla göre ise hızla yükselmeye devam ediyor. Ama bu “iyi” bir gelişme olabiliyor!!!
*****
Altı ayda yüzde yüz değişen ekonomi politikaları…
Önce iç pazar hareketlensin diye vergi indirimleri yapılırken şimdi bütçe açığının yılsonunda 70 milyar liraya ulaşma ihtimali karşısında ürkenler çareyi ÖTV’yi artırmakta buluyor.
Kısacası iç pazar sıkıntılı.
Peki, dış pazarda durum nedir?
Ağustos ayında yüzde 29,80 düşen ihracatın Eylül tablosu Ekim’in ilk haftası karşımıza çıkacak. Benzer bir seyir bekleniyor.
Türkiye için küresel krizin sertliğini azaltmasıyla birlikte ihracatın artırılması umudu, pazarın canlanmasından yakın ve gerçekçi görünüyor.
Ancak dış pazarda koşturan ihracatçı iç pazarda yeniden artan elektrik fiyatları, iletişim vergileri gibi sıkıntılarla da boğuşmak durumunda.
*****
Hükümet, özellikle ekonomi yönetimi acil olarak Türkiye’nin önüne bir umut kapısı açmalı
İç pazarda umut yok, dış pazarda umut yok, Türkiye’ye gelen doğrudan yabancı yatırımlarda umut yok. Peki, piyasa değerlendirmelerinde psikolojik etkiler realiteyken, umutsuz, kendi haline bırakılmış bir ekonomi, toparlanmaya nereden başlayacak?
Yaşananların asıl bir sonuca bizleri sürüklediğini ise en iyi TÜİK’in geçen hafta açıkladığı rakamlar arasında görüldü. TÜİK yüzde 20’lik gruplara göre 2008 yılının gelir dağılımı verilerle ortaya koydu. TÜİK bu veride Türkiye’yi beş ayrı gelir grubunda topluyor. Toplumda orta direk diye nitelendirilen üçüncü ve dördüncü yüzde 20’lik grupların toplam gelirden aldığı pay belirgin şekilde azaldı. Toplumun en zengin kesimini oluşturan beşinci yüzde 20’nin toplam gelirden aldığı pay ise arttı. Bu kesimin toplam gelirden aldığı pay yüzde 36,7’ye yükseldi. 2009 tamamlanmadığı için veri ortada yok ama 2009 bu gidişatı perçinlemiş olabilir ancak.
Koca ekonomiler kolay kolay batmaz ama umutsuzluğun sonucu budur. Zaman geçer, yüzde 80, yüzde 20’nin tahakkümü altına girer…