Ülkemizdeki yatırım fırsatlarını değerlendiren yabancı şirketlerin sayısı arttıkça, buna bağlı olarak yabancı çalışan sayısında da önemli artışlar yaşanıyor. Yabancı çalışma izinleri 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanuna göre düzenleniyor.
Son birkaç yılda çalışma izinlerinde yaşanan sorunların büyük bir kısmı çözüldü. Ancak özellikle İstanbul gibi büyük şehirlerde ikamet izinlerinde halen sorunlar devam ediyor.
İşte geçtiğimiz yıl kabul edilen 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu 11.04.2013 tarih ve 28615 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştı. 6458 sayılı Yasa'nın çalışma izninin ikamet izni sayılmasını düzenleyen 27'nci maddesine göre; 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanuna istinaden verilen Çalışma İzni Muafiyet Teyit Belgesi, ikamet izni sayılacak.
Böylece bu hükmün yürürlüğe gireceği 11 Nisan 2014 tarihinden itibaren ikamet izni sorunu da çözülmüş olacak. 11 Nisan 2014 itibariyle çalışma izni alındığında ikamet de verilmiş olacak ve ayrıca ikamet alınmasına gerek kalmayacaktır.
Ancak hem ÇSGB'de ve hem de İçişleri Bakanlığı'ndaki bu hususa ilişkin düzenlemelerin bir an önce yapılması gerekmektedir.
Çalışma izinlerinde SGK işlemleri
6458 sayılı Kanun 11/4/2014 tarihinde yürürlüğe girecek olup, bu hususa ilişkin SGK uygulamalarında da değişiklikler yapılarak 2014/05 sayılı uygulama genelgesi ile duyurulmuştur. 11/4/2014 tarihinden sonra 4817 sayılı Kanuna göre çalışma izni aynı zamanda ikamet izni olarak da değerlendirilecektir. Bu nedenle, işverenlerin;
- Çalışma izin belgesindeki izin başlangıç tarihinden itibaren 30 gün içinde,
- Çalışma izin belgesinin işverene gönderildiği tarih/tebliğ tarihi ile çalışma izin tarihinin farklı olması halinde çalışma izin belgesinin işverene gönderildiği tarihten/tebliğ tarihinden itibaren 30 günlük süre içinde
sigortalı işe giriş bildirgesi düzenleyerek SGK'na vermeleri halinde bildirge yasal sürede verilmiş sayılacaktır. İşyeri bildirgesi ile aylık prim ve hizmet belgesi hakkında da aynı şekilde işlem yapılacaktır. Böylece yaşanan sorunlar önemli ölçüde çözülmüş olacaktır.
Çalışma Genel Müdürlüğü tarafından, çalışma izin belgeleri ile diğer bakanlıklar veya kurumlar tarafından verilen ve Çalışma Genel Müdürlüğüne gönderilen izin belgelerinin birer örneği ilgili SGİM/SGM'lere intikal ettirilecek, çalışma izinleri ilgili mevzuat çerçevesinde yabancının mesleği ve ödenecek ücret, işyeri, çalışacağı adres gibi kriterler değerlendirilerek verildiğinden ve verilen çalışma izni kısmi süreli ise bu durum da belgede belirtildiğinden, bunların izin belgesinde belirtilen işyeri ve işveren tarafından yine belgede belirtilen ücret tutarından az olmamak üzere kısmi süreli çalışma olup olmadığı hususu da göz önünde bulundurularak SGK'na bildirimlerinin yapılması sağlanacaktır.
Bakanlıkça çalışma izinlerinin uzatılması işlemleri yapılırken yabancının sosyal güvenlik ile ilgili yükümlülüklerinin yerine getirilip getirilmediği kontrol edildiğinden, izin belgesinde kayıtlı prime esas kazanca göre sigortalıların çalışmalarını noksansız olarak bildirmeleri hususunda işverenlerin, 4/b bendi kapsamında bağımsız çalışanların (Bağ-Kur) ise primlerini noksansız olarak ödemeleri konusunda uyarılmaları gerekmektedir.
İşverenler tarafından 4817 sayılı Kanun gereğince çalışma izni alınmadan çalıştırılarak SGK'na bildirimi yapılan sigortalılar ile kontrol ve denetim elemanlarınca çalışma izni olmadan çalıştırıldığı tespit edilen yabancı uyruklu kişilerin SGK tarafından tescili yapılacaktır. Daha sonra sigortalının geçici görevli olarak gelip gelmediği ile çalışma izninden muaf olup olmadığı hususu araştırılarak sonucunun SGK'na bildirilmesi için tescili yapan SGİM/SGM'lerce Çalışma Genel Müdürlüğüne, bunlardan yabancı kimlik numarası bulunmayanlar ise yabancı kimlik numarası alınmak üzere ayrıca nüfus idarelerine bildirilecektir.