İskandinav ülkelerinde 2009 senesindeki domuz gribine karşı uygulanan ve GlaxoSmithKline (GSK) firması tarafından üretilen Pandremix isimli aşının çocuklarda uyku hastalığına sebep olduğunun ileri sürüldüğünü yazmıştım (1, 2, 3).
Kısa adı HPA olan İngiliz Sağlık Koruma Ajansı (Health Protection Agency) tarafından yapılan ve BMJ’ de yayınlanan araştırma, H1N1 aşısının İngiltere’ de de narkolepsi ihtimalini en azından “14 misli artırdığını” ortaya koydu (4).
Araştırma, İngiltere’ deki uyku merkezlerinde 2008 ocak ayından sonra narkolepsi teşhis edilen yaşları 4 ve 18 arasında değişen 75 çocuk üzerinde gerçekleştirildi.
Bu çocukların 11’ inin hastalık belirtileri çıkmadan önce Pandremix ile aşılandıkları belirlendi.
Narkolepsi vakalarından 2009-2020’ daki salgında çoğu Avrupa’ dan 47 ülkede 30 milyon dozdan fazla uygulanan Pandremix’ de aşının etkinliğini artırmak için ilave edilen bir ‘adjuvant’ sorumlu tutuluyor.
AS03 kod adlı ‘skualen’ bazlı kuvvetlendiricinin genetik olarak narkolepsi riski yüksek olan çocuklarda ters bir bağışıklık tepkisi yaratarak hastalığı tetiklediği düşünülüyor.
Uzmanlar, bu durumun bundan sonra hazırlanacak ve adjuvant ihtiva edecek aşılarda mutlaka dikkate alınması gerektiğini vurguluyorlar.
GSK, bugüne kadar Finlandiya, İsveç ve İrlanda’ da Pandremix’ le ilişkilendirilen 800’ den fazla narkolepsi vakası tespit edildiğini ama eldeki verilerin Pandremix ve narkolepsi arasında bir sebep-sonuç ilişkisi kurulması için yeterli olmadığını savunuyor.
Bunları hatırlayalım
Domuz gribi salgınında Almanya’ da Başbakan Merkel ve hükümet yetkililerine skualen ihtiva etmeyen aşılar yapıldığının açıklanması büyük tepki yaratmıştı.
Pandremix ve adjuvant’ lı aşılar Amerika’ da ise hiç kimseye uygulanmadı.
Ben de o dönemde ‘Domuz gribi aşısındaki gizli tehlike’ başlıklı makalemde skualen ile ilgili endişelerimi dile getirmiştim (5).
Bizim çokbilmiş uzmanlarımız “Bunun tabii bir madde olduğunu ve hiçbir sakıncasının bulunmadığını, benim insanların zihnini bulandırdığımı” iddia ederek beni ‘aşıdan soğutarak insanların sağlığını riske atmakla’ suçlamışlardı.
Gelelim neticeye
Kimse kusura bakmasın: Skualene güvenmiyorum.
Skualen ‘emniyeti’ tam olarak ispat edilmiş bir katkı maddesi değil.
Böyle bir maddenin de özellikle çocuklara ve hamile kadınlara hiçbir şekilde verilmemesi gerekir.
Bir takım ilaç ve aşıların aksi tesirlerinin aylar hatta seneler sonra çıkabildiğini aklımızdan çıkarmayalım.
Skualenli aşıları yaptıranların ve hatta onların bir sonraki nesillerinin ‘oto-immün’ yani ‘bağışıklık sistemi hastalıkları’ bakımından senelerce takip edilmeleri gerekir.
Diyeceğim o ki ‘Aşı yaptırırken uyumayalım yoksa adamı uyuturlar’.
KAYNAK