Dr. Osman GÜLSEVER
Uzun bir aradan sonra tekrar merhaba.
Bugün sizlere çok sevdiğimiz ağrı kesicilerimiz hakkında biraz bilgi vermek istiyorum.
Çalıştığım poliklinikte hastalarımız ile yaşadığımız anlaşmazlıkların büyük kısmı evde bulunsun niyetine istenen ağrı kesicilerin gereksiz olduğu durumlarda reçete edilmemesi üzerinedir.
Ağrı kesicilerin çalışma prensibi üzerine kısa bir bilgi verelim. Vücudumuz aslında çok güzel bir sistemdir. Bazı inflamatuar olgularda (enfeksiyon gibi) o bölgede salınan bazı kimyasallar ağrıya neden olur. İçtiğimiz ağrı kesiciler farklı mekanizmalar ile ya bu bölgede salınan bu kimyasalların oluşumunu engellemeye yönelik ya da beyindeki etkilerini engellemeye yönelik etki oluştururlar. Bu şekilde ağrımız hafifler.
Asıl konu burada başlıyor. Çeşke bir ilaç olsa sadece ağrının olduğu yere gitse oradaki ağrı yapan maddeyi yoketse, sonra ortadan kaybolsa. Ne kadar güzel olurdu. Ancak gerçekler acıdır. Aldığımız ilaçlar tüm vücudumuza dağılır. Yani verilen ilaç vücudun bir çok bölgesinde bazı etkilere dolayısı ile yan etkilere sebep olur. En önemlilerinden birisi de ilaçların bir kısmı Karaciğer bir kısmı ise böbrek yolu ile vücudumuzdan atılır. Bu organlarımızda da bazı istenmeyen etkilere neden olur. Aşağıda sürekli kullandığımız (doktorunuzdan ısrarla istediğiniz) bazı ağrı kesicilerin yan etkilerinin listesini veriyorum.
- Aspirin (Asetilsalisilik asit)=== Pıhtılaşmayı düzenleyen sistem içinde bazı maddelerin oluşumunu engelleyerek ciddi kanamalara neden olabilir. Ancak en sık yan etkilerinden birisi mide- barsak sistemi üzerinde ülserlere ve kanamalara sebep olabilir. Çok ciddi bir diğer yan etkisi ise çocuklarda ölümle sonuçlanan bir durum olan Reye Sendromu'dur.Reye sendromu: Gribal enfeksiyon sırasında çocuklara Bebek Aspirini olarak bilinen düşük doz aspirin verilmesi sonucu gerçekleşir. Ciddi Karaciğer yetmezliğine ve ölüme neden olabilen bir durumdur.
- Majezik, Ansaid (Flurbiprofen) ===Her ne kadar prospektüsünde mide üzerinde hafif ve geçici yanma, gastrit benzeri rahatsızlıklara neden olduğu yazsa da G. Cerrah arkadaşların ifadesine göre özellikle ülseri olan hastalarda ilaç bu ülser bölgesine yapışarak daha ciddi sıkıntılar oluşturuyor. (Cerrah arkadaşların yalancısıyım)
- Dolven, İbu 600 (İbuprofen)===Steroid olmayan anti inflamatuar ilaçlarla aynıdır.
- Bunun yanı sıra Aspirin, Flurbiprofen, Naproksen Sodyum (Apranax Fort, Aprol Fort vs.) gibi ağrı kesicilere Steroid Olmayan Anti İnflamatuar denir. Bu ilaçların genel yan etkisi Ülser, Mide de yanma gibi yakınmalardır. Ancak çok daha önemli bir konu ise bu ilaçların özellikle Astımlı hastalarda astım atağına neden olabilmesidir. Özellikle astım hastalarımızın bu ilaçlardan uzak durmasını tavsiye ediyorum.
- Parol, Tamol, Calpol (Paracetamol, Asetominofen)=== Özellikle çocuklarımıza çok sık kullandığımız bir ağrı kesicidir. Ateşli durumlarda çok sık kullanılan bir ilaçtır. Allerjik yan etkileri ortaya çıkabilir. Karaciğer üzerinden atıldığı için birlikte kullanılan diğer ilaçların etkilerinin artmasına neden olabilir. Çok yüksek dozlarda (mesela intihar amaçlı ya da ateşi düşmeyen çocuğa aşırı verilmesi gibi) Karaciğer yetmezliğine neden olabilir.
Sözün sonunda çok uzun süren araştırmalar sonunda bulunan ilaçlar hastalık zamanlarında bizim ve sevdiklerimizin hayatını korumaktadır. Gerekli zamanda, yeterli dozda aşırı kaçmadan kullanılan ilaçlar hayatımızı zehir eden bir çok noktada bize yardımcı olmaktadır. Ancak alışkanlık haline getirilen kullanımlarda kendi hayatımızı riske atarken, sevdiklerimizi de üzebileceğimizi unutmamamız gerekiyor. Doktorunuz size bir ilaç yazdığında lütfen ilaçları nasıl kullanmanız gerektiğini sorunuz ve doktorunuzun tavsiyesi dışında ilaç kullanımından kaçınınız. Kendinize değer veriyorsanız.
Not: Midenize dokunan ağrı kesiciler hap şeklinde olsa da enjeksiyon (iğne) şeklinde vurulsa da mide şikayetine neden olabilir. Yani ağrı kesicileri ağızdan almasanızda mide şikayetlerine neden olabilirler.
Teşekkürler.