1 Mayıs’ın Taksim Anıtındaki Frunze-Voroşilov ‘Sır’rı..

İşçi ve Emek Bayramı 1 Mayıs’ın, İstanbul’daki simgesi olan Taksim ve Cumhuriyet Anıtı’ndaki ısrarının esrarı nedir sizce?.. Her 1 Mayısta kimi Sivil Toplum Örgütlerinin kılıçlarını çekerek, aslında miting ve kutlamalar için çok da geniş olmayan meydandaki illaki Taksim ısrarı, aslında, Taksim Cumhuriyet Anıtı’ndaki bilmediğimiz sırda gizliymiş… . Bu sır: Taksim Anıtı’nda, Atatürk’ün arkasında iki Sovyet generali duruyor: General Mihail Vasilyeviç Frunze ve Mareşal Kliment Yefremoviç Voroşilov… Merak edenler, bu generallerin kim olduğunu ve kurtuluş savaşımızda oynadıkları roller hakkında internetten bol miktarda bilgi bulabilirler. . Evet; sır buydu. . Soğuk savaş döneminde kızılcık şerbetinde bile komünizm propagandası arayanlar, topluma öyle bir korku salmışlardı ki, anıttaki Sovyet generallerini kimse yazmamıştı. Yapan yapmıştı bu figürleri de, işte sorgulamayan bir toplum olarak, uzun zaman kimsenin ilgisini çekmemiş.. Belki de bazıları bilerek yazmadı. Öyle ya ne demekti; Atatürk, İsmet İnönü, Fevzi Çakmak’ın yanında komünist generallerin bulunması? Bizim tarihçiliğimiz böyledir işte...
(...) Taksim Meydanı’nda bulunan anıt. İtalyan heykeltraş Pietro Canonica’ya yaptırılmış ve 1928 de açılmıştır.. Dairesel bir meydanın ortasında yükselen ve bir meydan çeşmesi gibi tasarlanan anıtın iki yüzündeki bronz figürler, geleneksel mimariden esinlenerek oluşturulmuş kemerli taş bir kaide içersinde yer alırlar.11 m yüksekliğindeki anıtın kaidesinde pembe Trentino ve yeşil Suza bölgesi mermerleri kullanılmıştır.Anıtın bir yüzü Kurtuluş Savaşı’nı, diğer yüzü ise Cumhuriyet Türkiye’sini simgeler. 1928′de Talimhane Caddesi ve İstiklal Caddesi-Sıraselviler aksı üzerine yerleştirilen anıtın kuzey yüzünde Mustafa Kemal, askerlerinin önünde görülmekte, diğer yüzünde ise sivil giysileri ile Mustafa Kemal Atatürk yanında İsmet İnönü ve Fevzi Çakmak, askerler ve halkla birlikte betimlenerek genç Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu canlandırılmaktadır.Gene anıtın bu yüzünde Atatürk’ün ardında bulunan Ukrayna asıllı Sovyet general Mihail Frunze ve Kliment Voroşilov’un heykeli Kurtuluş Savaşı sırasında Türkiye’ye yapılan Sovyet yardımına duyulan minnettarlığı simgeler. Anıtın yan yüzlerinde birer asker heykeli, üstlerindeki madalyonlarda ise iki kadın portresi yer almaktadır. Anıtın bu dar yüzleri altında birer ayna taşı ve önlerinde mermer yalaklar bulunmaktadır. Sanatçı bu yalakları akacak su ile meydan çeşmelerini anımsatan bir proje oluşturmuş, daha sonra ise su öğesi kullanılmıştır. (Kaynak Vikipedi)
1 Mayıs Çalışanların dayanışma günüdür. Kutladığımız diğer bayramlar kadar kutsaldır…
Çünkü çalışan, üreten, alınteri döken emekçiyi temsil eder 1 Mayıs. Devletin resmi politikasında uzun yıllardır direndiği, soğuk baktığı bu Emek Bayramını, çalışanlar adına resmi tatil ilan etmesi, kazanılmış bir haktır. Şimdi bize düşen, bu hakka sahip çıkarak, alınteri bayramını alanlarda coşkuyla kutlamaktır.. Çünkü biz gitmezsek bu 1 Mayıs kutlamalarına, bizim yerimize gidecek olan Marjinal Guruplar güzelim bayramı provoke ederek hoş olmayan olayların çıkmasını sağlayacaklardır. Sonrada ekranlara bakarak vah, vaaahh, tühhh deyip yakınmayalım eskiden olduğu gibi..... . Her ne kadar uzun zamandır sol ideolojik bir kutlama olarak bize yansıtılmış olsa da, artık bugün yıkılan tabuların ardından biliyoruz ki; 1 Mayıs bayramı, işin, eşin, çocuğun rızk bayramıdır.. Alın terinin kutsallığının haykırıldığı bir bayramdır.. . 1 Mayıs sendikasız, sigortasız, kötü çalışma koşullarına mahkûm edilen, asgari ücretle çalıştırılan işçilerin ve emekçilerin seslerini duyurduğu gün dür… .
1 Mayıs Grev ve Toplu Sözleşme Hakkı’ndan yoksun bırakılan kamu emekçilerinin taleplerini haykıracağı bir gün dür. . 1 Mayıs parasız, bilimsel ve demokratik eğitim isteyen öğrencilerin, herkese eşit ve nitelikli sağlık hakkı diyen halkın, taleplerini haykıracağı bir gün dür… .
Herkese iş ve güvenceli çalışma hakkı için, insanca yaşanacak ücret için, düşünce, basın, örgütlenme özgürlüğü için, Barış, eşitlik ve kardeşlik için, Bütün çalışanların kaynaşması için, İşçisiyle, Memuruyla, hatta İşvereniyle, Çocuğuyla, Huzur ve coşkuyla, kol kola halaylarla, Mutlu bir şekilde kutlamak için, Haydin alanlara, 1 Mayısı kutlamaya.... Mehmet BALLI Araştırmacı Yazar